Blockchain tabanlı oyunlar bugünlerde çok sık duyduğumuz bir ifade. Oldukça popüler olan bu ifadeyle kastedilenin ne olduğu tespit etmek, konuyu anlamak ve hukuk açısından doğru yorumlayabilmek bakımından önemli. Önce Blockchaine, sonra dijital oyunlara entegrasyonuna ve en son olarak konunun yasal çerçevesine kısaca göz atmak faydalı olacaktır.
Blockchain Nedir?
Blockchain, kripto para ve varlıklarının temelindeki teknolojidir. Temelinde, bilgilerin sistemi değiştirmeyi zor ya da imkânsız hale getirecek şekilde kaydedildiği bir model yer alır. Tipik bir veri tabanından farklı olarak bir Blockchaini, bilgileri bloklar olarak bilinen ve bilgi kümelerini tutan gruplar halinde bir araya toplamaktadır. Bloklar belirli depolama kapasitelerine sahiptir ve doldurulduklarında kapatılır. Böylece daha önce doldurulan bloğa bağlanarak Blockchaini olarak bilinen bir veri zinciri oluşur. Yeni eklenen bloğu takip eden tüm yeni bilgiler yeni oluşturulan bir blokta derlenir. Bu blok da doldurulduktan sonra zincire eklenerek bir halka halini alır.
“>
Hakkında net bir bilgi bulunmayan Satoshi Nakamoto Blockchainin mucidi kabul edilmektedir. Satoshi Nakamoto, 2008 yılında ilk defa bitcoin Blockchainini ortaya çıkarmıştır. Bu tarihten itibaren bu teknoloji gelişerek kripto para birimlerinin ötesinde pek çok uygulama alanı bulmuştur. Satoshi Nakamoto 2009 yılında teknolojiyle ilgili ilk whitepaper’ı yayınlamıştır, whitepaper merkeziyetsizlik özelliği ile öne çıkmıştır. 2009’dan bu yana dijital defter teknolojisi evrim geçirerek Blockchaini tarihini oluşturan yeni uygulamalar ortaya çıkarmıştır. Bu yazıda Blockchainin yeni uygulama alanlarından biri olan dijital oyunlara Blockchainin entegre edilmesini ve bu entegrasyonların hukuki yönlerini ele alacağız.
Dijital Oyun Endüstrisinde Yenilik: Blockchain!
Blockchaini oyunu kavramını, kriptografiye dayalı Blockchaini teknolojisini kullanan özelliklere sahip dijital oyun türü olarak tanımlayabiliriz. Yukarıda belirttiğimiz gibi Blockchain teknolojisi uzun zamandır mevcut. Ancak Blockchainin dijital oyunlarda kullanılması 2021’de gündeme geldi ve popülerlik kazandı. DappRadar x BGA Games raporuna göre, Blockchaini tabanlı oyun oynama, 2021’in ilk çeyreğinden bu yana % 2.000 artarak tüm blok zinciri faaliyetlerinin %52’sine denk gelmiştir. ICO’ların oyun tokenlarına odaklanmasının bu durumda önemli bir rolü olduğunu ekleyelim.
Dijital oyunlara yakından bakacak olursak, burada genellikle iki kategoriye giren play-to-earn (“P2E”) veya play-to-win (“P2W”) şeklinde oynandığını görürüz. Tabi learn to earn gibi yenilikçi ve cazip modelleri de yakında duymamak için bir sebep yok. Blockchain tabanlı oyunlar ise çoğunlukla P2E olarak düzenleniyor. P2E oyunlarda oyunculara, oynadıkları oyunlardan kripto para veya NFT vasıtasıyla gelir elde etme olanağı sunuluyor. Böylece oyuncular oyunun ekonomisine, karar verme süreçlerine dahil olabiliyorlar. Yaşasın dijital demokrasi. P2E oyunlarının en popüler modelleri bugün oyun ve finans kelimelerinin İngilizce karşılıklarından geliştirilen Game ve Finance yani “GameFi”ları. Blockchain ağı üzerinde yaratılan GameFi oyunlarda merkeziyetsiz finans (“DeFi”) yapısı da ön plana çıkabiliyor. P2W oyunlarda ise oyuncuların bir ödeme yapması gerekmiyor. Ancak oyun içinde çeşitli varlıklara ödeme yaparak diğer oyunculardan daha nitelikli hale gelmek, farklı özelliklere erişmek mümkün.
Yeni Bir Meydan Okuma Ve İş Geliştirme Alanı Olarak Dijital Oyunlarda Blockchain’in Tercihe Dilmesinin Nedenleri?
Dijital oyunlarda Blockchain teknolojisinin kullanılmasının oyun endüstrisine yenilik ve heyecan kattığı açık. Öncelikle Blockchain, oyunlarda güvenliği yükseltmeyi vaat ediyor. Daha çok demokrasi öneriyor. Merkeziyetsizlik ve değiştirilemezlik ne ölçüde varsa, demokrasi ve güvenilirlik de o oranda artıyor oyunlarda. Örneğin, herhangi bir siber saldırı tehdidi halinde merkeziyetsiz oyun yapısı sayesinde hedef tek bir merkezden çıkarılmış ve sistemin tamamına yayılarak bu ihtimal en aza indirgenmiş olacaktır. Diğer yanıyla, Blockchain sayesinde oyun içi varlıkların türleri ve bunlarla bağlantılı işlemler yapma olanağı önemli bir oranda artmış durumda. Bu tür oyunlarda bir karakter satın alındığında o karakter oyuncuya göre özel niteliklere sahip olabilmekte, bu sayede oyuncular oyuna yatırım yapmakla daha çok ilgilenmektedir. Bununla birlikte oyuncular birbirleri ile farklı oyun içi kazanımlarını takas edebilirler, bu da Blockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulan oyunlara olan ilgiyi arttırmaktadır.
Oyunlarda NFT veya token üretimi ve kullanımı, Blockchain sayesinde mümkün. Bu NFT veya tokenler satılabilir, taşınabilir, açık arttırmaya veya ödüllü yarışmalara konu edilebilir. Oyuncular tokenlarının altında yatan dijital varlıkları başka Blockchain oyunlarında kullanabilmeleri ise tam bir network effect örneği. Ayrıca merkeziyetsiz bir model ile yapılandırılan oyunlarda oyuncular oyunda kazançlarına bizatihi sahip olma şansına erişmektedir. Bunları, entegre, listelenmiş şekildeki diğer kripto oyunlarında kullanma imkanı da cabası. Nihayetinde Web3 ve kripto para varlıklarının getirdiği ödeme yöntemlerinin kolaylığı bu oyunların tercih edilmesinde büyük bir rol oynamaktadır. Metaverse’in oyunlaştırma ve tokenize etme yönleri oyunlarla desteklendiğinde bizi yepyeni bir dijital ekonomik alanı bekliyor olacak.
Dijital Oyunlarda NFT’nin Rolü
NFT’ler, blok zincirinde belirli dijital veya fiziksel varlıklara ilişkilendirilen kayıtlar olarak nitelendirilebilir. Blockchaini kullanan oyunlarda NFT’ler, oyuna değer katan kurallar, karakterler, silahlar, kartlar vb. oluşturmak için kullanılmaktadır. P2W oyunlarında oyuncular sahip oldukları NFT’ler ile rakiplerine karşı avantaj sağlayabilirler. P2E ise oyunlarında oyuncular NFT’lerini takas edebilir ve para kazanabilirler. Oyuncuların oyun içi karar alma süreçlerine katılmalarını sağlayan veya onlara oyun içinde oy hakkı veren belirli kartların veya tokenlerin satın alındığı oyun türleri bunların en iyi örnekleri. İşin cazip yanı ise oyuncuların oyunda kazandıkları kripto varlıkları kripto olmayan/gerçek paraya çevirebilmeleri ve bunu banka hesaplarına aktarabilmelerinde yatıyor. Bu durum NFT’lerin finansal oyunlara, şans oyunlarına göz kırpması olarak da yorumlanabilir.
Dijital Oyunlarda Blockchain Kullanımının Hukuki Değerlendirilmesi
Gelgelelim işin hukuki tarafı bambaşka bir konu. Blockchain oyunları, oyun endüstrisini büyütmeye ve genişletmeye devam etmek için çok büyük bir potansiyele sahip. Ancak hem oyun geliştiricileri hem de oyuncular için her oyun ve oyun kripto varlığı üretilmeden ve kullanılmadan önce güncel ve sağlıklı yasal bir analize tabi tutulmaya her zaman muhtaç. Bunun sebebi değişen ve gelişen bir regülasyon zemininde olmamız. İlaveten konu sanıldığının aksine oldukça multi-disipliner yönler içeriyor.
NFT ve kripto varlıkların, özellikle NFT’nin dünya genelinde uyumlu şekilde kabul edilmiş hukuki bir vasıflandırmasının bulunmaması her bir Blockchain, oyun ve Blockchain tabanlı oyun projesinde kafa karıştıran temel sebep. Çünkü, dijital oyunlar bağlamında, NFT verileri, çoğunlukla, tipik olarak dijital sanat, videolar, karakterler, öğeler ya da bir sanal arazi parçası gibi temel bir dijital varlığı temsil ediyor. Kripto varlıkların hukuki vasfı, dayanak varlığın tabi tutulduğu yasal düzenlemelerden etkilendiği için, oyun içi Blockchain üretimleri de aynı pozisyonda kalıyor. Vasıflandırma bazen hukukta her şey olabilir. Vasıflandırmadaki uyuşmazlık ise oyun NFT’leri, Token’ları için ön görülmesi zor, belki çözülmesi daha zor ihtilaflar yaratabiliyor. Blockchain tabanlı oyunlarda tasarım, patent tartışmaları da gün geçtikçe derinleşen konular.
Oyunların baş belalısı kumar ise dijital oyunlarda NFT’lerin bir değere sahip olmaları sebebiyle dikkat edilmesi gereken bir diğer cephe. Geleneksel oyunlarda kumar olarak görülecek kimi faaliyetleri, dijital oyunlarda kumar olmaktan çıkaran temel faktör, oyunlardaki varlıkların oyun dışı değerlerinin olmaması olarak anılır. Oysa kripto varlıkların yer aldığı, NFT – Token veya smart contract ile oyun dışına taşınabilen oyun içi varlıklar söz konusu olduğunda oyun ve kumar arasındaki hassas çizgi oldukça incelerek belirsiz bir hal alabilmektedir.
P2E oyunlarda bir gelir elde etme amacı söz konusu olduğu oyunun içinde bulunan araziler, kartlar gibi NFT’lerin bir değeri olduğu tartışmasızdır. Nitekim, Blockchain oyunlarında oyuncular sahip oldukları varlıkları bir bahse girerek ortaya koyabilmekte veya diğer oyuncular ile takas yapabilmektedir. Dolayısıyla, kumara ilişkin çok sıkı kısıtlayıcı yasaları olan platform ve bölgelerde bazı Blockchain oyun türlerinin (özellikle bahis içeren oyunlarda) yasalara uygun oldukçarının kabul edilmeleri zor görünmektedir.
Blockchain tabanlı oyun ifadesinin yüksek PR değeri, bu oyunların yayıncılarının MASAK yükümlüsü olmadığı, olmayacağı anlamına gelmiyor. Aksine, kripto varlık içeren oyunlarda KYC (Know Your Customer/Müşterinizi Tanıyın) ve AML (Anti-Money Laundering/Kara Para Aklama ile Mücadele) düzenlemelerine dikkat edilmelidir. Blockchain üzerinden kripto varlı kullanımı söz konusu olan oyunlarda, KYC düzenlemesi aranmalıdır. Bu oyunlarda oyuna katılacak oyuncuların kimlik, adres ve geçmiş bilgilerini talep edilmelidir. Çoğu ülkede kripto para birimi üzerinden bahis oyunlarına ilişkin bahis lisansı verilmesinin bir koşulu olarak KYC düzenlemelerinin zorunlu olduğu görülmektedir. Ancak Blockchaini oyunda sadece DB olarak kullanıldığı uygulamalarda KVHS statüsü oluşmayacaktır.
Her zaman konunun bir de vergi boyutu var. İster P2E ister diğer kategorilerde olsun, oyunlardan elde edilen kripto varlıkların sonra gerçek paraya çevrilmesi ve böylece kazanç sağlanması halinde bunların gelir vergisine tabi tutulmaları mümkündür. Vergi oluşmasında veya oluşmamasında, Blockchain tabanlı oyunlardaki varlıkların değer değişkenliği, nakde çevrilme şekli ve zamanı önem arz eder.
Oyunlardaki kripto varlıkların edinilme şekli, sahiplerine tanıdıkları hak ve yetkiler, şirketler hukuku bakımından da analiz edilmelidir. Arzu edilmiyorsa, bu varlıkların hisse senedi, menkul değer, türev araç tanımlarından uzak şekilde konumlandırılması dikkatten kaçırılmaması gereken diğer bir önemli noktadır.
Blockchain tabanlı oyunlarda, nitelikli ön yasal uygunluk incelemeleri ve detaylı regülasyon mukayeseleri yapılması mümkündür. Bunun yapılması, oyun girişimcileri, yayıncıları ve oyuncuların yanı sıra Blockchain eko sistemi için de daha güvenli ürün, hizmet ve deneyimlere imkan sağlayacağı için Blockchainin oyunlarda doğru, verimli ve keyifli kullanımı için elzemdir.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitter’da, Facebook‘ta ve Instagram‘da takip edin ve Telegram ve YouTube kanalımıza katılın!
Sorumluluk Reddi Beyanı: Kriptokoin.com’da yer alan yazılar ve makaleler yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Kriptokoin.com herhangi bir kripto para biriminin veya dijital varlığın satın alınmasını veya satılmasını önermez veya Kriptokoin.com bir yatırım danışmanı değildir. Bu nedenle Kriptokoin.com ve sitede yer alan makalelerin yazarları yatırım kararlarınızdan sorumlu tutulamaz. Okuyucular, bu yazıdaki şirket, varlık veya hizmetler ile ilgili herhangi bir işlem yapmadan önce kendi araştırmalarını yapmalıdır.
Uyarı: Kriptokoin.com’a ait haber içeriklerinden kaynak gösterilip, link verilerek alıntı yapılması Kriptokoin.com’un iznine tabiidir. Sitedeki hiçbir içerik izinsiz olarak kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya herhangi bir platformda yayımlanamaz. Kriptokoin.com’a ait kod, tasarım, yazı, grafik ve diğer tüm içerikleri fikri mülkiyet hukuku ve ilgili mevzuatlara aykırı biçimde kullananlar hakkında yasal işlem başlatılacaktır..
