Son zamanlarda popüler olan Non-Fungible-Token teknolojisinin 2018’de sunulan fikirlerle yeniden keşfedildiğini gördük. Deneysel bir çalışma olarak başlayan Fragmented NFT’ler (F-NFT’ler) ile NFT özellikli işler tokenleştirilebilir ve birden fazla kişiye satılabilir. Kripto ekosistemindeki ilginç trendlerden biri olan “parçalanmış NFT’ler”, bir dizi yeni CryptoPunks avatarları sayesinde bir kez daha ön plana çıktı. Peki, parçalanmış NFT’lerle ilişkilendirme kavramını yeniden tanımlamak mümkün müdür?
NFT (Fungible Token), benzersiz varlıkların blok zincirinde depolanmasına izin veren bir kriptografik token simgedir. NFT rehberimize ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Marc Howard, parçalanmış NFT’ler hakkında ilk kapsamlı makaleyi yazdı. Howard bu makaleyi 2018’de yazdı ve açılış cümlesi ilginç şekilde başlıyor:
En değerli varlıkların, salt fiziksel formda olmadığı bir dünyada yaşıyoruz.
Parçalanmış NFT’leri daha iyi anlamak için hangi varlıkların ne kadar paylaşıma uygun olduğunu anlamak gerekir. Modern felsefenin doğuşuyla birlikte özel mülkiyet kavramının sınırları netleşmiş olsa da, günümüze geldiğimizde mülkiyet paylaşımı bunun tam tersidir. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) önerdiği “Büyük Sıfırlama” ile yakın gelecekte özel mülkiyetin sınırlarının küresel olarak yeniden şekilleneceğini görebiliriz. Bu paradigma değişimi, NFT dünyasında F-NFT’leri güçlendirebilir.
Tipoloji grafiğinde varlıkların değer türüne göre farklılaştığını görüyoruz. Bir varlık ayrıca iki özelliği bağımsız olarak taşıyabilir.
Parçalanmış değerin evrimine ve tipoloji şemamıza değindiğimize göre, artık F-NFT’lere dönebiliriz. F-NFT’leri daha iyi açıklamak için dijital sanatla açıklamaya devam edeceğim. Örneğin; bir dijital sanat eserinin NFT’leştirilmiş versiyonunu satın alan bir kişi, o sanat eserinin tek sahibidir. Ancak F-NFT’ler ile birden fazla kişi aynı sanat eserine bir şirkette hisse sahibiymiş gibi sahip olabilir.
Benzer şekilde, Decentraland (blockchain tabanlı sanal oyun platformu) platformunda arsa satın alan kullanıcılar, bina inşa etme veya arsalar üzerinde arsa kiralama hakkına sahiptir. F-NFT’lerden bahsetmişken; parsel sahipleri aralarına bina yapma ve hizmetlerden yararlanma hakkına sahiptir.
CryptoPunks ve F-NFT
CryptoPunks, Larva Labs tarafından üretilmiş ve içerisinde 10.000 avatarın yer aldığı Ethereum blok zincirine kazılı bilinen ilk NFT’lerdir. Avatarlar farklı formlarda olup pikselleştirilmiş suratları içeren bir seridir. Buna ek olarak, ilk NFT serisi olma özelliğine sahip CryptoPunks avatarları, oldukça yüksek fiyatlara alıcılarını bulmaktadırlar. NFT işlemlerini takip eden CryptoSlam’e göre, en pahalı NFT koleksiyon satışı bir CryptoPunks avatarıydı. 7804 numaralı bu avatar, 7.7 milyon dolara satıldı.
CryptoPunks ve F-NFT konumuzun bununla çok ilgisi var. Serinin yüksek fiyatlandırılması CryptoPunks serisinin tokenleştirilmesine yol açtı. Kısacası, koleksiyonlar kısa sürede token’laştırılabilir ve kiralanabilir.
Tahsil edilebilir ve parçalanmış NFT’lerin tokenleştirilmesine adanmış bir dizi proje var. Bunlardan biri, Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonu (DAO) olan Ark Gallery. Ark Gallery, token’laştırılmış NFT’lerin akıllı sözleşmeler yoluyla kiralanmasına olanak tanır.
Parçalanmış NFT’ler Menkul Kıymetler Midir?
Parçalanmış NFT’lerin yasal durumu gri bir alan oluşturur. Bu nedenle yasal merciler de bu konuda bölünmüş durumdadır. Olumlu görüş, uygun koşullar altında F-NFT’lerin menkul kıymetler olarak sınıflandırılabileceğidir. Öte yandan, SEC yetkilisi Hester Peirce’e göre, menkul kıymetin tanımı kapsamlıdır, ancak merkeziyetsiz NFT’lerle ilişkili riskler vardır.
F-NFT’ler, genel bir değerlendirme yaptığımızda şu anda NFT’lerin karşılaştığı sorunlarla karşılaştı. Fikri mülkiyet sorunları, sözleşme sorunları ve yayın hakları bu konulardan bazılarıydı. Ancak, F-NFT’lerin geleneksel NFT’lerden daha fazla sorunu vardır ve yasal olarak tanımlanmaları gerekir.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
