Kripto paralar temelde bir takım kriterlere sahip durumda. Bu kriterlerden en önemlileri ise şüphesiz merkeziyetsiz olması, dağıtık defter destekli Blockchain teknolojisini kullanması ve belki de en öne çıkan özelliği olan verimli olması.
Bu özellikler her ne kadar başta Bitcoin olmak üzere kriptoların yükselişinin önünü açsa da ne yazık ki beraberinde birçok yasa dışı işlemin de kolaylaşmasını sağladı. Temelde kripto işlemlerinin yok denecek kadar az bir kısmını kapsayan bu yasa dışı kısım, düzenleyicilerinise ana odak konusu.
CBDC’ler ise bu gelişmeler sürerken merkez bankalarının bizzat kendi gözetimleri altında, kriptonun verimliliklerinin kullanıldığı, ancak yasa dışı faaliyetlerin çok daha rahat takip edilebildiği bir çözüm sunuyor. Birçok düzenleyicinin son birkaç yıldır aktif olarak çalıştığı CBDC’ler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından da bir süredir araştırılıyor. Bu araştırmalar ise kısa bir süre önce ilk meyvesini verdi. Sizlerle paylaştığımız üzere merkez bankası, Dijital TRY ile ilk transfer işlemlerinin başarılı bir şekilde gerçekleştirildiğini açıkladı.
Peki Dijital TL finansal yaşama neler katacak?
Temelinde kripto paralara benzer bir şekilde Blockchain teknolojisi bulunduran CBDC’ler çoğunlukla kapalı kutu ağlar üzerinde çalıştırılıyor. Ancak yapı ve güvenlik şifrelemeleri günümüz kripto teknolojilerinden geliyor. Doğal olarak bu durum, günlük hayatta dijital bankacılık işlemlerinde kullandığımız paradan çok da farklı bir kullanım senaryosu yaratmazken, güvenlik ve verimliliğin çok daha artacağı anlamına geliyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da bu alanda birkaç yıldır araştırma ve geliştirme çalışmalarını sürdürüyordu. Geçtiğimiz gün ilk başarılı ödeme işlemlerinin gerçekleştirildiğini açıklayan merkez bankası, sunulan bu yeni “Dijital Türk Lirası” ile testler tamamlandıkça daha geniş kullanım alanlarında kullanılmaya başlanacağını açıkladı. Bu noktada küresel dijitalleşme hızına ayak uydurmayı hedefleyen proje, çalışmalarına hız katmış durumda.
Bankalar Arası Kart Merkezi’nin (BKM) kısa bir süre önce yayımladğı rapordaki veriler göre Türkiye’de 2015 yılında toplam kredi kartı sahibi sayısı 58 milyon 215 bin 318 seviyesinde yer alıyordu. 2022 yılına baktığımızda kredi kartı sahibi kişilerin sayısının 93 milyon 832 bin 954’e yükseldiğini görüyoruz. Nereydeyse iki katına varan bu yükseliş, çalışmaların hızlanmasının en büyük sebepleri arasında.
Bu gelişim hızındaki yükselen ivme ise çok da uzak olmayan bir gelecekte dijital bir cüzdan aracılığı ile Dijital TL’nin çok daha yaygın bir hale gelebileceğini gösteriyor.