Geçtiğimiz kasım ayında kripto para borsası FTX’te meydana gelen çöküşle birlikte, pek çok yatırımcının borsalara olan güveni sarsıldı. Hem kurumsal hem de bireysel yatırımcılar, varlıklarını borsalardan bireysel saklama cüzdanlarına transfer etti. FTX krizi yüzünden kripto endüstrisi derinden etkilenirken, piyasadaki çoğu oyuncu ise hala diken üstünde. Yeni yayınlanan bir araştırma raporu ise düzenlenmemiş borsalardaki işlemlerin 4’te 3’nün sahte olduğunu ortaya koydu.
Crypto Wash Trading isimli araştırma raporu, kısa süre önce Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu (NBER) tarafından yayınlandı. Crypto Wash Trading isimli makalenin Türkçe karşılığı ise “kendi kendine işlem” olarak geçmektedir. Makale, hangi işlemlerin gerçek olup olmadığını belirlemek için istatistiksel ve davranış kalıplarını takip etti. Belirtildiği üzere 29 adet düzenlenmemiş borsa incelendi. Rapor, borsalardaki işlem hacimlerinin ortalama yüzde 70’inden fazlasının kendi kendine yıkama işlemlerinden ibaret olduğunu kaydetti.
Wash Trading (kendi kendine işlem); yatırımcıların aynı finansal araç için aynı boyut ve fiyattan, herhangi bir finansal kazanç sunmayacak şekilde ve çoğunlukla aynı anda verdikleri alım ve satım emirleri olarak nitelendirilir. Bununla birlikte kendi kendine işlemlerin amacı genellikle kar elde etmek değil, arz ve talep dengesine ilişkin yanıltıcı veriler sunarak piyasayı manipüle etmek için kullanılmaktadır.
Öte yandan kimi araştırmacılar, bu rakamların yüzde 80’lere kadar çıktığını ortaya koydular. Daha da detaylandırma gerekirse araştırmacılar, 12 adet ikinci seviye kripto borsalarında kendi kendine yıkama işlemlerinin toplam işlem hacminin neredeyse yüzde 80’ini oluşturduğunu kaydetti.
Araştırmacılar, kendi kendine yıkama işlemleri için kısa vadeli teşviklerin de mevcut olduğunu belirttiler. Çalışma, ayrıca sahte işlemlerin genellikle CoinMarketCap gibi veri ve istatistik web sitelerindeki borsaların sıralamasını etkilediğini öne sürdü. Buna ek olarak sahte işlemlerin, kısa vadede borsalardaki kripto fiyatlarını etkilediği de düşünülüyor.
Son olarak FTX’in çöküşüne ilişkin yeni bir olay gündeme gelmeye devam ediyor. FTX skandalıyla ilgili olarak bu sefer de borsanın kardeş şirketi Alameda Research toplulukta dikkat çekti. Bilindiği üzere 28 Aralık’ta Alameda cüzdanlarında dört haftalık sessizliğin ardından beklenmedik hareketlenmeler meydana geldi. Alameda cüzdanları, Sam Bankman-Fried’in kefaletle serbest bırakılmasından birkaç gün sonra harekete geçti. Alameda’da meydana gelen bu tesadüf ise kripto topluluğunun endişelenmesine yol açtı. Bununla birlikte söz konusu cüzdanlardan yalnızca 24 saat içerisinde 1,7 milyon dolar transfer edildi.
